Rita in de Arena. Ze is een fraai alternatief voor mensen die de VVD te links en Wilders te rechts vinden. Volgens de betrouwbare peilingen van Maurice de Hond, 43 zetels voor rechts als Verdonk bij de VVD blijft, 47 zetels als Verdonk haar eigen beweging start.
Ongeacht inhoud en standpunten, Rita heeft het weer voor elkaar – twee dagen de voorpagina’s van de kranten halen en aandacht krijgen in Nova. Maar hoe zit het met de inhoud? Fans en vijanden moeten het over één ding eens zijn, Rita is een fenomeen.
De goede kwaliteiten zijn Rita gegeven. Ze is een vechter, een generaal. Ze wekt het gevoel dat ze opkomt voor haar achterban; waarvoor rechts haar zeer dankbaar is en links zeer haatdragend. Verdonk is een vrouw met gezag, wat haar onderscheidt van vele andere politici.
Rita’s vertrek bij de VVD deed denken aan het moment dat Pim Fortuyn uit Leefbaar Nederland werd gezet. De achterblijvers probeerden nog op hun fatsoen te winnen, maar het succes ging -in hun ogen- het onfatsoen achterna.
Maar hoe zit het met de standpunten van Verdonk en haar beweging? Immigratie, files, onderwijs. Natuurlijk heeft ze nobele doelstellingen. Maar de politieke vraag gaat over wie en hoe. Files oplossen, bijvoorbeeld. Hoe? Meer asfaltkilometers? Minder voertuigkilometers? Beide?
Goed voorbeeld die files. Optie “minder voertuigkilometers” kan niet zonder drastisch overheidsingrijpen in de persoonlijke sfeer. Meer asfalt is ook flink ingrijpen, maar vraagt minder offers van de samenleving. Tijdens de VVD lijsttrekkerscampagne was Verdonk voor wegverbreding en tegen nieuwe wegen; in tegenstelling tot de VVD die ook voor nieuwe wegen is. Dit standpunt viel niet lekker in Almere, waar men al jaren zit te springen om de A9 door te trekken naar de A6.
Ed Sinke zei in Nova, Verdonk komt uit de VVD, dus we mogen verwachten dat ze haar mening vaak zal putten uit het liberale gedachtegoed. Laten we niet vergeten dat de VVD een sociaal-liberale partij is, met de nadruk op sociaal. Verdonk zou in sommige onderwerpen dus zomaar de sociale kant kunnen kiezen, belastingverhoging dus.
En hier wordt eigenlijk een onzekerheid blootgelegt, die voortkomt uit het feit dat Verdonk niet duidelijk een ideologie aanhangt. Het doet denken aan de beelden waar Peter R. de Vries tijdens zijn campagne aan de keukentafel zit met zijn team, en standpunten ontwikkelt over allerlei zaken waar hij geen verstand van heeft. Jan Nagel vraagt de Vries, “wat vind je van standpunt X”, de Vries geeft antwoord en een discussie volgt. De Vries antwoorde op basis van zijn principes, zonder rekening te houden met recht, beleid en geld. Zo zal het Rita Verdonk niet vergaan, zij zal niet alleen naar principes kijken maar ook naar de feiten. Maar de keukentafel van Peter R. de Vries is een karikatuur van de onzekerheid voor de kiezer, die zijn/haar stem op Verdonk wil uitbrengen. Er zit wel iets van die karikatuur in het vat. Geen duidelijke ideologie aanhangen heeft ook in de harde praktijk voor- en nadelen.
Wie niet een harde ideologie aanhangt, kan veel pragmatischer te werk gaan. Je hoeft niet consequent te zijn. Consequent zijn kan schadelijk en achterlijk zijn. Een vaak toegepaste truuk in discussies is, vanuit een beroep op basis van consistentie een achterlijke situatie schetsen, waardoor het net lijkt alsof geen-oplossing de beste optie is.
Wie pragmatisch is kan selectief shoppen. Op welke basis een selectie gemaakt wordt is de vraag. Dat geeft de kiezer die het mandaat geeft enige onzekerheid, pragmatisme heeft onvoorspelbare kanten. Bij aanhang van een ideologie is het voor de kiezer duidelijk welke kant de politicus het snelste zal kiezen bij strijdende ideeën; de selectie wordt gemaakt op basis van ideologie. Verdonk kiest partij op zaken waarmee ze bekend is geworden, maar welke kant van het verhaal kiest zij op die onderwerpen waarover we haar nauwelijks hebben gehoord?
Stabiliteit is een ander risico. Er bestaan weinig succesverhalen van politici die uit een partij gestapt zijn. Toevallig, de VVD is een succesverhaal (uit de PvdA gestapt), Wilders is een succesverhaal. Maar er bestaan zeer veel mislukkingen. Vlak nadat Wilders uit de VVD stapte stond hij rond de 20 zetels, later zakte dit in. Het virtuele succes van vandaag zegt niets over de toekomst, maar toegegeven, Verdonk is een “sterk merk”. Momenteel zijn er iets van 30 kamerzetels losgeslagen. Probeer die 30 zwevende zetels maar eens vast te houden. Strategisch gezien heeft Verdonk de juiste stap gezet, binnen de VVD zou het Rita-effect wellicht sneller doven dan nu solistisch verder gaan.
Het AD kopte, “Het wordt dringen op rechts”. Op basis van de huidige peilingen mag Verdonk worden gezien als aanwinst op rechts, ook voor rechtse kiezers die niet op Verdonk willen stemmen.
Maar zoals bekend, peilingen zijn weekkoersen. Een hardere tendens is toch wel dat het centrum steeds kleiner wordt. Niet alleen Jan Nagel maar ook kiezers zijn erg op zoek naar bevredigende alternatieven voor de status quo. Wie zwevende kiezers wint, kan zomaar harde klappen krijgen. Het is, zoals Geert Wilders al zei, hard werken om de winst vast te houden.
Het is inderdaad dringen op rechts. Maar hopelijk is rechts verstandig genoeg om eensgezind de gemeenschappelijke opponent aan te pakken, in plaats van elkaar de tent uit te vechten. Verder benoem ik mijzelf niet tot Rita-aanhanger, maar ik bewonder haar wel voor haar moed en doorzettingsvermogen.
1 reacties:
"De goede kwaliteiten zijn Rita gegeven. Ze is een vechter, een generaal. Ze wekt het gevoel dat ze opkomt voor haar achterban; waarvoor rechts haar zeer dankbaar is en links zeer haatdragend. Verdonk is een vrouw met gezag, wat haar onderscheidt van vele andere politici."
Zo zo! Dat is nogal wat. Verdonk zou een vrouw met gezag zijn. En Rechts is natuurlijk 'top of de bill' en links slechts haatdragend. Ja hoor. Dat zal het vast wel zijn. Maar tot nu toe heeft mevrouw nog niets laten zien wat ook maar enig vermoeden doet postvatten dat op kwaliteit zou kunnen wijzen. Integendeel. Ze heeft tijdens haar ministerschap tenminste 4 maal de kamer beduveld. Inderdaad. Da's voor rechts geen punt. De VVD schijnt, (ik kan het niet helemaal bewijzen, maar het ernstige vermoeden is er) bijna als voorwaarde te stellen dat je goed moet moet kunnen liegen voordat je ook maar enigszins de kans krijgt om een carrière te maken bij de VVD. Liegen? En of! Dat kon ze als geen ander. Alleen ze vergat dat je wel mag liegen bij de VVD, (niets liever dan dat) maar dat je er voor moet zorgen dat de achterban dat niet in de gaten heeft. Dat ze gewoon dom, achterlijk en stompzinnig blijven geloven in het ideaal. Wilders is er een meester in. Vraag maar eens aan de gemiddelde Wilders-aanhanger wat de lafaard eigenlijk voor waars heeft verkondigd. De kaken blijven stijf op elkaar. Verdonks aanhangers gaan vast en zeker de zelfde kant op. De leugens en de kletskoek zullen ze nooit proberen aan de kaak te stellen, laat staan afwijzen. Integendeel. Ze zijn allang blij dat er iemand is die niet van hun verlangt kritisch te zijn. Ze zullen juist juichen omdat er tenminste iemand is die hun zielige vooroordelen bevestigt. Het zal voor Rita nog wel een hele toer worden om het te winnen van Wilders. Het kan nog best spannend worden. Wie liegt het meest overtuigend?
Een reactie posten