Het lijkt wel verkiezingstijd. D66 prominent, maar vooral hoogleraar Rob de Wijk waarschuwt voor te weinig aandacht voor de Europese crisis.
De verkiezingscampagnes hebben inderdaad te weinig aandacht voor de Europese crisis, of breder, de mondiale economische crisis. Daarmee is al het zinnige over Rob de Wijk’s uitspraken gezegd.
Volgens De Wijk hebben we een keuze tussen meer Europa of de implosie van de Euro. Dat gaat voorbij aan de kern van de problemen die spelen.
De oplossing “Meer Europa” moet men maar niet teveel over nadenken, want dan loop je vast.
Stel, een federaal “Meer Europa” zou in het verleden de bevoegdheden hebben gehad om het stabiliteitspact te handhaven. Dat betekent dat de nationale overheden niet in staat zouden zijn geweest om de banken te redden. Daarmee zijn de overheidsschulden flink toegenomen en dat mag niet van de EU. Dat zou betekenen dat banken niet gered konden worden, wat een gigantische economische klap zou veroorzaken. Kortom “Meer Europa” kon de economie niet redden volgens het scenario van het verleden.
Een ander scenario, waarbij de Europese Unie in plaats van de nationale overheden, alle banken in de EU zou redden, zou tot dezelfde problemen leiden maar dan op continentaal niveau. De Europese regering zou een gigantische schuld oplopen. Rating agencies als Standard & Poors, Moody, Fitch zouden de rating voor de gehele EU omlaag hebben bijgesteld, zodat de EU meer rente moet afdragen om hun schulden terug te betalen. De Euro zou net als nu flink in waarde dalen. Het probleem gaat niet weg als je het naar een hogere overheid wegschuift.
“Meer Europa” is ook geen oplossing voor de toekomst, om de economische crisis te bezweren. Nationale overheden verdrinken al in de schulden. Met de voorspelde dubbeldip zal er een nieuwe bankencrisis ontstaan en ongeveer tegelijkertijd een schuldencrisis bij de overheden.
Wegens de schulden van nu, hebben overheden in de toekomst geen geld meer om banken te redden als die dubbeldip een feit is. Als dat “Meer Europa” vanaf morgen regeert en eist dat de nationale overheden hun begroting op orde brengen, met bevoegdheden, macht en alles wat ervoor nodig is, dan is er nog steeds te weinig tijd om de volgende recessie voor te bereiden.
Het wordt er ook niet beter op als de Europese regering hoge schulden mag maken om banken en landen te redden, terwijl de landen zelf ook nog een hoge schuld hebben. Overheidsschulden moeten immers wel terugbetaald worden door belastingbetalers. Een Europese regering en de nationale overheden plukken geld van dezelfde belastingbetalers. Als er op nationaal niveau al een probleem is om schulden terug te betalen door belastingbetalers, dan bestaat dat probleem op Europees niveau ook. Een schuldenprobleem kan alleen op Europees niveau worden opgelost, als er landen in de unie zitten die geen problemen hebben – die draaien dan op voor de ellende. Maar zulke landen zitten niet in de EU.
In tegenstelling tot wat Rob de Wijk beweert, hebben we een keuze tussen een Eurocrisis met “Meer Europa”, of een Eurocrisis met het huidige Europa. Het ligt voor de hand wat de voorkeur is van de Eurofielen.