Nee maar, goeiendag. Doen we in Nederland standaard de problemen oplossen met pamperen, probleemontkenning, probleem verdunning, of de negativiteit van de werkelijkheid inruilen voor de positiviteit van een illusie. Dat lijkt even verleden tijd dankzij onze Big Bos en zijn kordate optreden. Na even zoeken naar de goeie vingers, is het knip met de vingers en Bos heeft kordatisch de kredietcrisis bezworen. Laten we ook de rol van Balkenende niet vergeten. Daar was dat grote landgoed in Frankrijk, waar mannen in dure pakken s’avonds geheel eenzaam doelloos in de duisternis door de tuin aan het rondzwerven waren, alsof ze een Britse sport-voor-de-rijken aan het spelen waren, waarvan niemand de spelregels begrijpt. Onze Jan-Peter was erbij en daar mogen we hem dankbaar voor zijn.
16.8 miljard voor de nationalisatie van Fortis, 34 miljard om Fortis te helpen met een lening aan de holding, 20 miljard om de financiële markten te helpen en dan ook nog eens voor 200 miljard garant staan voor lening die tussen financiële instituties plaatsvindt. Big Bos, Big spender. Dat Big spender heeft Bos dan wel gemeen met zijn grote vriend Bert Koenders, Minister van Ontwikkelingssamenwerking. Daarom is het niet meer dan logisch, dat als je naar de Verenigde Staten afreist om daar te praten over een crisis die het inkomen van je land bedreigd, dat je dan een beroepsmatige gelduitgever meeneemt.
Uiteraard gaan “we” het geld van Fortis terugkrijgen als de Staat het weer verkoopt. Nu is er geen enkele garantie dat de Staat winst maakt op de aandelen, er zijn eerder redenen om aan te nemen dat de Staat verlies zal leiden. Ten tweede krijgen “we” dat geld niet terug want Big Spender zijn allergisch voor belastingverlaging. De opbrengsten van de Fortis verkoop gaan natuurlijk naar de Staat, terwijl de belastingbetaler natuurlijk wél gevraagd wordt om bij te springen, als Fortis met een probleempje zit. Geld en Staat is nu eenmaal eenrichtingsverkeer.
Onder Big Bos wordt er even 270.8 miljard uit de mouw geschud. Dat zijn 270.8 miljard Euro’s die we niet hebben. Het Ministerie van Financiën verwacht in 2008 zo’n 168.2 miljard aan inkomsten voor de Nederlandse Staat. De Staat wil ook nog eens 168.8 gaan uitgeven in 2008, dus een half miljard meer dan we binnen krijgen. Voorlopig kunnen we ook die 270.8 miljard niet afbetalen.
Maar dat dondert niet, omdat wij, het volk, het gevoel hebben dat het allemaal nog goed gaat en dat het allemaal wel goedkomt. We leven nu, we houden niet van nadelen, dus als er geen voelbare nadelen in het nu zijn, dan valt er niet zoveel te zeuren. En als er wel voelbare nadelen zijn, dan zijn we van mening dat we recht hebben op gemakzucht, en wie dat recht op gemakzucht verleent - overheid of vrije markt - is verder niet belangrijk.
De truuks die Big Bos, Europese en Amerikaanse regeringen, kordatisch hebben toegepast, zijn eigenlijk geen oplossing voor de financiële crisis. Als de maatregelen de crisis al niet uitstellen, dan zijn ze wel de aanleiding voor een volgende crisis in de komende jaren. Voorlopig lijkt de crisis te zijn uitgesteld, de schade wordt over een langere periode uitgesmeerd.
Het was de introductie van moral hazard – perverse prikkels – die dynamiet in het systeem bracht. Het was de inflatie van de FED sinds 9/11 die de massa-productie van het dynamiet stimuleerde. Het was de vrije markt die het dynamiet heeft gedistribueerd over de wereld.
De Amerikaanse regering wil met $700 miljard de slechte hypotheken uit de markt opkopen. Dat is precies hetzelfde als wat Freddie en Fannie al die jaren hebben gedaan. Een aantal centrale banken, waaronder FED en ECB hebben onlangs allen de rente verlaagd; dat is bijna hetzelfde als wat het FED-beleid is geweest sinds 9/11. Een aantal landen, waaronder Nederland, staat garant voor de leningen tussen financiële instellingen. Dat is in weze een substituut van wat de Amerikanen met hun $700 miljard aan willen.
De aanleiding voor de subprime crisis, en de daarop volgende krediet crisis, is de introductie van perverse prikkels in het systeem. De Westerse regeringen proberen nu de gevolgen te bestrijden met nieuwe perverse prikkels. Er bestaan deskundigen die ook nog geloven dat het gaat werken.
“Later gaan we Wouter Bos bloemen geven”, aldus Boele Staal over de nationalisatie van Fortis.
De vraag is waar we die bloemen van moeten betalen.
Het probleem van de vergrijzing en ontgroening is nog steeds niet opgelost. Afgezien van de sociale last dat één jongere voor twee ouderen zal moeten zorgen, zal de economie in het geheel afkoelen omdat mensen gemiddeld minder geld zullen uitgeven. Dat is wat in Japan is gebeurd in de jaren tachtig en negentig. In het Westen zal dit proces langzaam beginnen vanaf eind 2009 en de gevolgen zijn niet omkeerbaar.
Niet alleen worden jongeren vanaf eind 2009 zwaar belast door de vergrijzing, ook wordt de economische groei afgeremd door hoge belastingen en het werklust remmende sociale stelsel.
Big Bos moest al geld lenen om zijn begroting voor 2009 rond te krijgen en schoof zo de rekening door naar de jongeren die ook al voor twee ouderen moeten gaan betalen.
Toen Balkenende en Bos begin dit jaar vooruitkeken om te kunnen regeren, hebben ze waarschijnlijk de ja-knikkers om advies gevraagd. Ze hebben niets maar dan ook niets gedaan om zich schrap te zetten voor de financiële crisis, die in augustus 2007 prime time nieuws werd. Het was vooral Mark Rutte die het Kabinet herhaaldelijk heeft gewaarschuwd voor de gevolgen van de financiële crisis in de Verenigde Staten.
De kredietcrisis deed in Nederland zijn intrede op 29 september 2008. Het duurt zeker nog tot 1 januari 2010 voordat er een overheidsbegroting in werking treed die met de kredietcrisis rekening kan houden. Dat is de begroting die vanaf Prinsjesdag 2009 wordt besproken in de Tweede Kamer, de begroting waar het Kabinet pas in de zomermaanden van volgend jaar over na gaat denken. Het zogenaamde mooiweer verhaal van Prinsjesdag 2008, is geldig vanaf 1 januari 2009. Zoals u weet, we gaan het allemaal goed krijgen.
Waarschijnlijk is dit wél het goede moment om een advies van Wouter Bos op te volgen: we moeten niet teveel terugkijken, laten we vooral in de toekomst kijken. Wie dan nog een bloemetje naar Woutertje wil brengen: kies de narcis.
2 reacties:
Het was ook Mark Rutte die in Januari 2007 hier al voor waarschuwde, hij werd uitgelachen.....
Dat was januari 2008. In januari 2007 was de subprime bubbel nog niet gesprongen (de huisprijzen daalden toen al wel) en we hadden in januari 2007 ook nog geen Balkenende IV.
Een reactie posten